Rechtspleging in Corona-tijd: hoe straks verder?

De uitbraak van het Corona-virus heeft het dagelijkse leven op zijn kop gezet. Voor de rechtspleging is dit niet anders. Gerechtsgebouwen zijn (vooralsnog) gesloten voor publiek, zittingen uitgesteld en er wordt geïmproviseerd hoe voor alle betrokkenen onder relatief veilige omstandigheden kan worden voorzien in de meest dringende behoefte aan recht. Ook voor onze leden, rechters en officieren van justitie, is deze “nieuwe werkelijkheid” ingrijpend.

We moesten ons allemaal aanpassen aan het thuiswerken, net als veel Nederlanders. Het gemis van het gesprek met collega’s bij het koffieapparaat is één ding en niet omdat men opeens zelf koffie moest zetten. De nieuwe werkelijkheid maakt vaak dat ook partners en kinderen thuiswerken of thuisleren. Strijd om die goede zitplaats aan de eettafel, irritaties in het gezin als iedereen tegelijk online is via Skype of FaceTime, frustratie over trage inlog-procedures of systemen die halverwege opeens bevriezen. Werkdagen die ongemerkt toch veel langer duren dan gebruikelijk, op werkplekken die zich daar eigenlijk niet voor lenen.

Laat het ons weten: hoe straks verder?

Leden uiten zorgen over vertragingen die als gevolg van deze nieuwe werkelijkheid gaan ontstaan. Iedereen weet dat er onder reguliere omstandigheden ook al erg veel wordt gevraagd van de collega’s in de rechtspleging. Het piept en het kraakt al langer. Doorgaan op de gebruikelijke wijze zal geen of weinig soelaas bieden voor de vele extra zaken die in deze periode noodgedwongen op de plank komen te liggen. Zaken van mensen die wachten op een beslissing. Tegelijkertijd zal de NVvR altijd staan voor de gezondheid van haar achterban en onze collega’s in de rechtspleging: direct in verband met het coronavirus, maar ook straks bij het voorkomen van roofbouw op onze mensen.

De leiding van de rechtspraak en het OM denkt uiteraard ook na over toekomstscenario’s, met deze spagaat scherp op het netvlies. Soms denken ze hardop. De voorzitter van het College van procureurs-generaal, Gerrit van der Burg, sprak over avonden en weekenden om zittingen te draaien. De voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, Henk Naves, legde de 24-uursrechtspraak voorzichtig in de week. Vanuit ons perspectief wijzen wij erop dat we daarvoor eigenlijk te weinig mensen hebben, dat zij onder normale omstandigheden de weekenden en de avonden al hard nodig hebben om het werk te doen. Juist in deze tijd is het nodig om de kloof tussen werkvloer en bestuurders te overbruggen.

De NVvR steekt daarom nu – digitaal – de koppen bij elkaar. Zo willen we de bestuurders blijven voeden met inzichten uit de praktijk. We hebben hierover bijna dagelijks contact met het College en met de Raad voor de rechtspraak en zullen dat blijven doen. De NVvR initieert de komende tijd online gesprekken over de achterliggende vraagstukken van openbaarheid, tijdigheid, arbeidsomstandigheden en kwaliteit. We nodigen u uit om hierover mee te denken. Reacties zijn nog steeds welkom tot 8 mei a.s. Een mail aan het verenigingsbureau krijgt altijd antwoord: info@nvvr.org.

Als u liever persoonlijk contact heeft, kunt zich uiteraard ook wenden tot het bureau, de woordvoerders van de secties in de Ledenraad of tot de bestuursleden.

Wij vragen ons af:

• Waar loopt u in uw dagelijkse werkzaamheden tegenaan?
• Welke mogelijkheden ziet u om, op korte termijn, meer zittingen te laten doorgaan? Wat heeft u daarvoor nodig?
• Welke mogelijkheden ziet u om, op langere termijn, opgelopen achterstanden in te halen? Waarmee zou u geholpen zijn en onder welke condities kan dat? Wat mag in ieder geval niet vergeten worden?