Online gesprek met hoofdofficier René de Beukelaer over werkdruk en werkplezier: het is een adrenaline-vak

Op 26 mei ging de NVvR in gesprek met René de Beukelaer, sinds augustus 2020 hoofdofficier van justitie in het Arrondissementsparket Amsterdam. Thema van het gesprek was de hoge werkdruk bij het OM. Uit een enquête die de NVvR enige tijd terug uitzette onder de leden van het OM, bleek dat (assistent) officieren van justitie de werkdruk als zeer hoog ervaren. De Beukelaer bevestigde dit beeld. Met 80 officieren en 8 vacatures is ook in Amsterdam de werkdruk hoog. Maar OM-ers zeggen geen nee, doen gewoon hun werk en redden het met elkaar, aldus De Beukelaer. “Het is een adrenaline-vak.”

Tijdens het reguliere bestuursoverleg gaf het College onlangs aan dat het vooral de lokale parketten zijn die op de korte termijn oplossingen moeten vinden om de werkdruk behapbaar te houden. De Beukelaer gaf aan het daarmee eens te zijn. In Amsterdam is daartoe de beleidsnotitie Parket Amsterdam Kiest opgesteld. De Beukelaer wijdt de hoge werkdruk bij het OM onder andere aan de grote loyaliteit van de medewerkers. “Wij kiezen niet zo makkelijk, wij doen het gewoon en laten weinig. De loyaliteit van de OM-ers komt voort uit het grote rechtvaardigheidsgevoel dat zij in zich hebben. Het OM staat voor de slachtoffers, wil echt het verschil maken en iets bereiken in de samenleving”. De werkdruk kan worden ontlast door werk op een andere plek neer te leggen, bijvoorbeeld door de inzet van ondersteunende LZM-ers (Landelijk Zaak Medewerkers), die zaken logistiek begeleiden. Hierdoor kunnen officieren worden ingezet op plekken waar ze hun werk moeten doen. Voor het maken van – door het college gesteunde – keuzes vindt De Beukelaer het ook belangrijk dit OM-breed te bekijken. Daarover hebben de hoofdofficieren van de vier grote steden regelmatig overleg met elkaar.

Het tekort aan officieren van justitie wijdt De Beukelaer deels aan de opgeheven RAIO-opleiding, die hij zelf ook ooit volgde. “De RAIO-opleiding zorgde voor een gestage stroom aan rechters en officieren en er werd daar geleerd “magistratelijk” te denken. Dat missen we nu. De opleidingen zijn korter geworden en we kijken niet meer bij elkaar in de keuken, wat juist is handig van de ander te begrijpen waar hij of zij mee bezig is.”

Mental check up

Naar aanleiding van de signalen van overbelasting is het OM een paar jaar geleden begonnen met zogeheten “mental checkup gesprekken” over de impact van het werk en de balans tussen werk en privé. Hoewel hij zelf zei niet zoveel last van de werkdruk te hebben, heeft hij zelf ook zo”n gesprek gevoerd. “Werk is voor mij de belangrijkste bijzaak. Als je niet van onregelmatigheid houdt, pas dit werk niet bij je. That comes with the job. Het onverwachte staat nooit in de agenda. Het moet alleen wel redelijk blijven.” De Beukelaer vindt het wel belangrijk goed op elkaar te letten en op signalen van overbelasting. “Als er iets is: héb het erover. Als leidinggevende doe je wat je kunt om te ondersteunen. Maar calvinisme zit in ons. We zijn loyaal, maar ook oordelend naar elkaar. Dit geldt voor personen, maar ook voor de organisatie zelf.”

De Beukelaer ging ook in op de vraag hoe de professionele standaarden van het OM eruit zien. “De professionele standaarden bij het OM zijn niet te vergelijken met die van de rechtspraak. Bij de rechtspraak hebben de standaarden meer met de bedrijfsvoering te maken, bij het OM hebben ze een meer persoonlijke betekenis. Ze zijn bedoeld als steun, maar ook als lat.” De Beukelaer vond wel dat het OM sinds het rapport Fokkens veel opener is geworden en dat leidinggevenden meer open staan voor de behoeften van medewerkers. “Dat was nodig. We moeten minder oordelen, maar met dezelfde energie iets vriendelijks zeggen. Dat propageer ik.”

Bekijk hier het online vraaggesprek.